อาหารไทย ถือได้ว่าเป็นอาหารที่มีพืชสมุนไพรเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ซึ่งหมายถึงพืชผักต่างๆ รวมไปถึงเครื่องปรุง และเครื่องเทศ ซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่บ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของอาหารไทย เครื่องเทศที่นำมาใช้ในการปรุงอาหารไทยแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือเครื่องเทศสดที่ให้น้ำมันหอมระเหยขณะกำลังสด และเครื่องเทศแห้งที่จะให้น้ำมันหอมระเหยเมื่อแห้ง หากนำเครื่องเทศแห้งไปคั่วหรือผ่านความร้อน จะยิ่งกระตุ้นส่งกลิ่นหอมออกมามากขึ้น บางชนิดมีฤทธิ์ทางยาเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกาย ดังนั้นเราจะมาทำความรู้จักกับเครื่องเทศแห้งที่นิยมนำไปใช้กับเมนูอาหารไทยกัน

ลูกผักชี

มีลักษณะเป็นลูกกลมๆ ขนาดเล็ก สีขาวหม่น เมื่อนำมาตากแห้งจะส่งกลิ่นหอม หากจะนำเครื่องเทศชนิดนี้ไปประกอบอาหาร จะต้องคั่วแล้วโขลกขณะที่ยังร้อนๆ ให้ละเอียด นิยมใช้คู่กับเมล็ดยี่หร่า เหมาะสำหรับเป็นเครื่องแกงของพะแนง แกงเผ็ด และแกงเขียวหวาน เป็นต้น

ยี่หร่า

ยี่หร่าหรืออีกชื่อหนึ่งว่า “เทียนขาว” เป็นเครื่องเทศที่มีลักษณะผลทรงรียาวและแบน สีเหลืองอมน้ำตาล ให้กลิ่นหอมแรงและรสเผ็ดร้อนกับขม เมื่อจะนำมาปรุงอาหารต้องบุบเสียก่อน นิยมใช้คู่กับลูกผักชีเพื่อหมักเนื้อสัตว์ดับกลิ่นคาว ถ้านำไปคั่วไฟอ่อนๆ แล้วป่นละเอียด จะใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องแกงหรือแต่งกลิ่นอาหารประเภทเค้กและขนมปัง

กานพลู

ส่วนที่นำมาใช้เป็นเครื่องเทศคือดอกตูมที่มีสีน้ำตาลเข้ม ให้กลิ่นหอมและรสเผ็ดร้อน ก่อนจะนำไปปรุงอาหารจะต้องแกะเอาเกสรออกแล้วจึงค่อยคั่ว แล้วค่อยนำทั้งดอกใส่ในต้มเนื้อ แต่ถ้าใช้กับพริกแกงให้นำไปป่นละเอียด

อบเชย

เปลือกของต้นอบเชยมีสีน้ำตาลปนแดง ให้กลิ่นหอมนุ่มนวลและมีรสขมหวานฝาด ก่อนนำมาใช้เป็นเครื่องเทศจะต้องคั่วไฟหรือเผา โดยอาจจะใช้ทั้งชิ้นหรือป่นละเอียดเพื่อผสมในเครื่องแกงสำหรับดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์

ลูกกระวาน

นิยมใช้กันมากทั้งในด้านการแพทย์และการครัว มีลักษณะเป็นลูกขนาดเล็กทรงกลมรี เปลือกสีขาวไม่แข็ง ด้านในมีเม็ดสีน้ำตาลจำนวนมาก ให้กลิ่นหอมฉุนและรสเผ็ดปร่ากับรสขมปนหวาน เมื่อจะนำมาใช้ต้องคั่วไฟก่อนแล้วบีบเปลือกให้แตก โดยใช้แต่เม็ดในแล้วไม่ต้องโขลกให้ละเอียด มักจะใช้เป็นเครื่องเทศในน้ำพริกแกงต่างๆ และแต่งสีหรือแต่งกลิ่นของอาหารอีกหลายชนิด

พริกไทย

ถ้าเป็นผลแก่ที่ตกแห้งทั้งเปลือกจะเรียกว่าพริกไทยดำ แต่พอล่อนเปลือกออกจะเรียกว่าพริกไทยขาว ให้กลิ่นหอมฉุนและรสเผ็ดร้อน เป็นเครื่องเทศที่นิยมปลูกกันมากในจังหวัดจันทบุรี ซึ่งขึ้นชื่อถึงคุณภาพและความหอมอร่อย โดยใช้ทั้งเมล็ดหรือป่นละเอียดเพื่อนำไปดับกลิ่นคาวและแต่งกลิ่นอาหาร รวมทั้งเป็นส่วนประกอบของน้ำพริกแกงต่างๆ

พริกแห้ง

ผลสุกตากแห้งมีสีแดงปนน้ำตาล ให้กลิ่นฉุนและรสเผ็ดร้อน นิยมใช้แต่งสีสันของหน้าตาอาหารให้ดูสวยงาม เป็นเครื่องเทศที่นิยมใช้ทำน้ำพริกแกงเผ็ด แกงส้ม แกงคั่ว ฉู่ฉี่ และพะแนง เนื่องจากให้สีสวยและรสไม่เผ็ดมาก

โป๊ยกั๊ก

เป็นเครื่องเทศที่มาจากจีน ใช้ส่วนที่เป็นผลแก่ตากแห้ง มีลักษณะเป็นรูปดาว 8 แฉก สีน้ำตาลอมแดง ให้กลิ่นหอมอ่อนๆ และรสเผ็ดหวาน ก่อนนำไปใช้ควรเผาไฟแล้วจากนั้นจึงนำไปต้ม ตุ๋น หรืออบอาหารให้มีกลิ่นหอม และยังเป็นส่วนประกอบสำคัญของการต้มพะโล้หรือใส่ในลาบของทางภาคเหนือ

นอกจากเครื่องเทศที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีเครื่องเทศอีกหลายชนิดที่นิยมนำมาใช้ในครัวไทย ซึ่งนำไปเป็นส่วนประกอบในการรังสรรค์เมนูอาหารไทย ช่วยให้อาหารมีกลิ่นหอมน่ารับประทานและรสชาติดี เรียกว่าเป็นมนต์เสน่ห์ของอาหารไทยจากอดีตสู่ปัจจุบัน

ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจาก : http://www.phuengluang.com/spices/